meteovista

Welke algensoorten zijn schadelijk voor je gezondheid?

05 augustus 2025, 16:22

Gezondheid
Blauwalg in een sloot op een zonnige dag. Foto: Adobe Stock/Stefan K

Veel mensen zullen weten dat blauwalg gevaarlijk kan zijn voor mens en dier. Wat vaak onbekend is, is dat andere algensoorten ook schadelijk voor je gezondheid kunnen zijn.

Wat maakt blauwalg zo gevaarlijk?

Blauwalgen, ook wel cyanobacteriën genoemd, zijn kleine organismen die in het water leven. Het dankt zijn naam aan het blauwgroene pigment dat de bacterie gebruikt om licht op te vangen. Licht, koolstofdioxide en voedingsstoffen in het water worden gebruikt voor de groei van blauwalg. Als het warm is en er veel voedingsstoffen in het water aanwezig zijn, kan algenbloei voorkomen. Dit is een verschijnsel waarbij grote hoeveelheden algen in het water groeien en afsterven. Bij het afsterven van blauwalg komen giftige stoffen vrij.

Deze giftige stoffen kunnen gevaarlijk zijn voor mens en dier. Bij mensen veroorzaakt het huidirritatie, maag- en darmklachten en hoofdpijn. Vooral kleine kinderen zijn hiervoor gevoelig. Zwemmen in wateren waar veel blauwalg voorkomt is daarom ook af te raden.

Dode vis door het gevolg van algen. Foto: Adobe Stock/Lena
Dode vis door het gevolg van algen. Foto: Adobe Stock/Lena

Dinoflagellaten

Naast blauwalg, zijn er nog meer algensoorten die schadelijk kunnen zijn voor je gezondheid. Een voorbeeld hiervan zijn dinoflagellaten. Dit is plankton dat met name voorkomt in zeeën en oceanen, maar ook in zoet water. Als ze in grote getalen voorkomen, dan krijgt het water overdag een bruinrode kleur. ’s Nachts lichtten deze dinoflagellaten fluorescerend blauw op: zeevonk.

Deze dinoflagellaten produceren zeer giftige stoffen, waar ander zeeleven dood aan kan gaan. Door het binnenkrijgen van water of het eten van vergiftigde vis kunnen ook mensen ziek worden. In het ergste geval kan het zelfs dodelijk zijn.

Groene algen

Ook groene algen, die vaak onschuldig lijken, kunnen een gevaar voor de volksgezondheid zijn. Als groene algen in grote hoeveelheden aanwezig zijn, kan de onderste laag algen gaan afsterven door een gebrek aan zonlicht. Afsterving is ook mogelijk als de algen op het land terecht komen, door bijvoorbeeld golven. Als deze algen afsterven komt het giftige gas waterstofsulfide in de lucht terecht, wat te herkennen is aan de sterke geur van rotte eieren. Mocht je dit ruiken, is het verstandig om niet in dit water te zwemmen.

Botulisme

Botulisme is een ernstige ziekte dat wordt veroorzaakt door de gifstoffen van een bepaalde bacterie. Door het eten van besmet voedsel of door dode vissen en watervogels in het water kunnen mensen deze ziekte oplopen. Het ziektebeeld begint met slecht zien, moeite met slikken en moeilijk kunnen praten. In het ergste geval veroorzaken de gifstoffen bij mensen verslapping- en verlammingsverschijnselen. Zie je in een waterpartij dode vissen of watervogels, vermijd dan contact met het water.

Wil je weten of het veilig is om bij jou in de buurt te zwemmen? Websites, zoals kwaliteitzwemwater.be laten zien wat de risico’s bij jouw zwemplek zijn.

Tom Seijsener
Door Tom Seijsener

Assistent-Meteoroloog