WMO: Europa warmt het snelst op, met grote gevolgen

Europa is van alle continenten op aarde het meest opgewarmd in de afgelopen dertig jaar. In geen enkel werelddeel was de gemiddelde temperatuurstijging zo groot als hier en dat heeft grote gevolgen, schetst de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in een rapport: gletsjers in de Alpen smelten steeds sneller, ons continent wordt vaker dan vroeger geteisterd door hittegolven en bosbranden en ook de overstromingsrisico's nemen toe.

De WMO maakte het rapport samen met Copernicus Climate Change Service, een EU-instantie die met satellieten de gevolgen van klimaatverandering meet. Gemiddeld steeg de temperatuur in Europa tussen 1991 en 2021 met een halve graad per decennium. Dat is ongeveer twee keer zo snel als het wereldwijde gemiddelde. In 2021, het jaar waar het rapport op focust, regende het voor het eerst op het hoogste punt van Groenland. De ijskap daar smelt ook sneller naarmate het warmer wordt.

De WMO staat ook nog eens stil bij de honderden doden die vorig jaar vielen door de grootschalige overstromingen, met name in Duitsland en België. Ook Zuid-Limburg werd toen getroffen. Daar bleef de schade materieel. De financiële schade van extreem weer in Europa bedroeg volgens het rapport zo'n 50 miljard euro. Door klimaatverandering stijgt het risico op extreme buien en dus op overstromingen. Tegelijkertijd wordt Europa steeds droger doordat gemiddeld minder neerslag valt.

Positief

Toch zien de onderzoekers ook positieve ontwikkelingen. Zo is de uitstoot van de broeikasgassen die warmte vasthouden in de atmosfeer, en zo bijdragen aan de klimaatproblemen, met 31 procent gedaald sinds begin jaren 90. Europa loopt volgens de WMO ook voorop in adaptatie, aanpassing op het veranderende klimaat.

"Het goede tempo in de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen moet erin worden gehouden en de ambitie zou verder verhoogd moeten worden", vindt WMO-chef Petteri Taalas. Volgens de Finse meteoroloog kan Europa "een sleutelrol vervullen" in het bereiken van een CO2-neutrale samenleving halverwege deze eeuw.

Hogere ambities zijn niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de gezondheid van mensen, aldus de WMO. Als de uitstoot sneller omlaag gaat, verbetert ook de luchtkwaliteit in Europa. Dat zou tot 138.000 vroegtijdige sterfgevallen per jaar kunnen schelen, haalt de organisatie een bevinding aan van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).