Een tornado in ons land lijkt misschien onwaarschijnlijk, maar het komt toch echt voor! Op deze dag in 1967 werden Nederland en België namelijk getroffen door meerdere verwoestende tornado’s. Hoe deze dag verliep en hoe deze windhozen konden ontstaan, lees je in dit artikel.
Het was een tropische zomerdag, op 25 juni 1967. De thermometer wees op veel plaatsen ruim 30 graden aan. In heel West-Europa was het al dagen onrustig: een aantal dagen eerder vielen al doden in Noord-Frankrijk door noodweer. Ook hier was er sprake geweest van een tornado. Toch kwamen de windhozen voor de getroffen Nederlanders vrijwel uit het niets.
In de middag van 25 juni zou een gebied met stevige onweersbuien ons land bereiken. Eind van de middag trok de buienlijn over België, waar deze onweersbuien zelf ook al voor stormschade zorgden.
Een eerste tornado bereikte rond 16:15 uur het Belgische dorpje Oostmalle. Er vielen hier geen doden, maar de tornado zorgde wel voor veel schade. Nog geen kwartier later werd het Brabantse dorpje Chaam getroffen door een tweede hoos. De tornado passeert hier een camping, waar twee doden vallen.
Om 17:10 uur raast een derde tornado door het Betuwse dorpje Tricht. De tornado ontstond plotseling, want nog geen tien minuten daarvoor waren er geen waarnemingen van een tornado die onderweg was richting Tricht. Veel bewoners werden verrast door het noodweer. 500 huizen werden vernield en er vielen vijf doden. Volgens sommigen werden er later zelfs brokstukken teruggevonden, helemaal in de Noordoostpolder. Aan de hand van de schade werd de kracht van de tornado ingeschat op F3 op de schaal van Fujita.
Waarom ontstonden deze tornado’s?
Deze tornado was een uitzonderlijk verschijnsel in Europa, terwijl in Amerika jaarlijks ongeveer 131 tornado’s voorkomen van deze kracht. Dat is geen toeval, want door de geografie van het land zijn de condities voor het ontstaan van een tornado namelijk vaak gunstig. Dat de zware windhozen van 1967 in België konden ontstaan, kwam door een unieke samenhang van omstandigheden.
Een tornado is snel ronddraaiende lucht aan de onderkant van een onweerswolk.
Lees meer
Voor het ontstaan van een tornado zijn zware buien nodig, die zelf weer ontstaan door een zogeheten onstabiele atmosfeer. De atmosfeer is onstabiel wanneer er grote verschillen zijn in temperatuur of luchtvochtigheid. Op de betreffende dag had het in Spanje al zo’n lange tijd niet geregend, dat het hier uitzonderlijk droog was. Hierdoor ontstonden er drie verschillende luchtsoorten boven Europa: twee vochtige, waarvan één warme en één relatief koele, en een droge luchtsoort. Dit was die dag het perfecte recept voor het ontstaan van de buienlijn, die tornado’s naar ons land bracht.
