Tijdens een pausverkiezing komt de wereld samen op het Sint-Pietersplein in Rome, in afwachting van één ding: rook. Uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel stijgt zwarte rook (fumata nera) op als er nog géén nieuwe paus is gekozen. Witte rook (fumata bianca) betekent: Habemus Papam! Er is een nieuwe paus. Het weer speelt een rol in de zichtbaarheid van de rook.
Vooral bij wind, regen of mist is het verschil tussen zwart en wit soms lastig te herkennen. Wind blaast de rook uiteen, regen drukt hem omlaag en bij een grijze hemel oogt witte rook al snel grauw. Dat zorgde in het verleden regelmatig voor verwarring. Een bekend voorbeeld is het conclaaf van 1978, toen de rook na de verkiezing van paus Johannes Paulus II zo grijzig oogde dat niemand zeker wist of er nou een paus was gekozen de klokken begonnen te luiden.
Sinds 1903 witte of zwarte rook
Sinds 1903 gebruikt het Vaticaan het rooksignaal met de huidige betekenis. De kleur werd bepaald door het toevoegen van nat stro of vochtige stroken papier om zwarte rook te krijgen, en droge materialen voor witte rook. Dit leidde regelmatig tot verwarring, vooral omdat de rook vaak grijsachtig of niet goed zichtbaar was.
Bekend zijn de conclaven van 1939 en 1958 waarbij de uitkomst in eerste instantie erg onduidelijk was omdat de rook grijs was. In de jaren 70 probeerde men met andere brandstoffen de rook duidelijker te kleuren zoals teer en rubber, maar overtuigend was de uitkomst nog steeds niet.
Toevoegen van chemicaliën
Sinds het conclaaf van 2005 is er een nieuwe oven geïnstalleerd en worden er chemische stoffen toegevoegd om de rook écht duidelijk: dikke zwarte wolken bij een onbesliste verkiezing of een helderwitte rookpluim bij een nieuw gekozen paus. Met de nieuwe rookrecepten kan het weer kan geen spelbreker meer zijn.
En toch, om elke onvoorspelbaarheid van het weer en de natuur de baas te zijn worden tegenwoordig ook de klokken van de Sint-Pieter direct geluid bij witte rook, als extra bevestiging.
Meer Buitenland-nieuws