meteovista

Wat zijn de gevolgen van droogte op veengebieden in België?

13 mei 2025, 11:50

Droogte
De Hoge Venen. Foto: Adobe Stock / Puravidaniel

Door droogte worden veengebieden bedreigd. Wat het effect van droogte op veen is en waarom deze gebieden zo belangrijk zijn, lees je in dit artikel.

Wat is droogte?

Er is sprake van droogte wanneer er gedurende langere tijd minder regen valt dan normaal, in combinatie met veel verdamping. Dit gebeurt vaak tijdens perioden met veel zonneschijn en nauwelijks neerslag. Naast regen is ook de temperatuur van invloed: hoe hoger de temperatuur, des te meer water verdampt. Door droogte daalt de waterstand in sloten, meren en rivieren. Het grondwaterpeil zakt en de bodem droogt uit.

Verwachten we op korte termijn droogte? Lees hier het weerbericht voor de komende dagen.

Weerbericht België promo - MVB

Wat is veen precies?

Veen is een aardlaag die is ontstaan door een opeenstapeling van dode plantenresten. Nadat planten aan het einde van hun levenscyclus komen, belanden de resten in natte en zuurstofarme omstandigheden. Omdat veengebieden vaak onder water staan, kunnen de plantenresten niet goed worden afgebroken en verteerd. Hierdoor ontstaat een aardlaag waarin de plantenresten nog goed te herkennen zijn.

Waarom zijn veengebieden zo belangrijk?

Levende planten nemen tijdens hun leven koolstofdioxide (CO2) op en gebruiken dit onder andere voor hun groei. Wanneer planten afsterven, komt meestal het grootste deel van de CO2 weer in de lucht terecht. In veengebieden worden de plantenresten echter niet volledig verteerd, waardoor een groot deel van de CO2 in de bodem achterblijft. Hierdoor kunnen veengebieden over de eeuwen heen een enorme hoeveelheid CO2 opslaan.

Natte veengronden in Drenthe. Foto door: Stieneke Westra
Natte veengronden in Drenthe. Foto door: Stieneke Westra

Effect van droogte op veengebieden

De reden dat deze plantenresten niet worden verteerd, is dat ze vrijwel constant onder water staan en er daardoor geen zuurstof bij kan komen. Tijdens droge perioden wordt er meer water verbruikt dan dat er het gebied binnenkomt of valt als neerslag. Als het langere tijd droog is, daalt de grondwaterstand. Hierdoor komt de bovenste laag van het veen droog te staan en kan er zuurstof bij komen, wat de vertering van de plantenresten op gang brengt. Dit proces leidt tot de vrijlating van CO2, die vaak eeuwenlang in de bodem was opgeslagen. Zo draagt de afbraak van veen bij aan de opwarming van de aarde.

Lees al ons weernieuws over droogte.

Kunnen we afbraak van veen voorkomen?

De belangrijkste oorzaak van veenafbraak is de dalende grondwaterstand. Om te voorkomen dat veengebieden verdwijnen en hun opgeslagen CO2 vrijkomt, is het essentieel om deze gebieden zo nat mogelijk te houden. In tijden van droogte is het echter een uitdaging om de grote vraag naar water eerlijk te verdelen. Als droogte in de toekomst vaker voorkomt, zullen veengebieden vaker onder druk komen te staan.

Tom Seijsener
Door Tom Seijsener

Assistent-Meteoroloog